W połowie lipca br. w Miłomłynie odbyło się niezwykłe święto. W sobotę, 19 lipca, gmina przeniosła się w czasie do XIX wieku, by przypomnieć sobie o początkach jednej z najcenniejszych pereł inżynieryjnych w Polsce – Kanału Elbląskiego. Obchody 181. rocznicy rozpoczęcia budowy tej unikalnej drogi wodnej przyciągnęły mieszkańców regionu, samorządowców i licznych gości. Uczestnicy wydarzenia założyli stroje z epoki, odtwarzali sceny z czasów budowy kanału, a rozmowy nad wodą stały się symbolicznym pomostem między przeszłością a teraźniejszością.

Kanał Elbląski 181 Lat — fot. Gmina Miłomłyn / 181-lecie Kanału Elbląskiego

Żywe dziedzictwo Warmii i Mazur

Kanał Elbląski, zaprojektowany przez niemieckiego inżyniera Georga Jacoba Steenke, jest arcydziełem myśli technicznej XIX wieku. To jedyny na świecie kanał, gdzie statki pokonują różnicę wysokości dzięki systemowi pochylni. Od ponad 180 lat pozostaje unikalnym symbolem Warmii i Mazur, a jego fragmenty wpisano do rejestru zabytków w 1978 r. W 2011 r. prezydent RP uhonorował go tytułem Pomnika Historii, a czytelnicy „Rzeczpospolitej” wybrali go jednym z siedmiu cudów Polski.

Kanał Elbląski Święt — foto: Gmina Miłomłyn/181 lat Kanału Elbląskiego

Dzięki pracom rewitalizacyjnym z ostatniej dekady kanał przyciąga tysiące żeglarzy i turystów. Wciąż spełnia funkcję drogi wodnej, ale jest również atrakcją turystyczną i elementem regionalnej tożsamości. Uczestnicy urodzinowego wydarzenia przypomnieli, że kanał łączy nie tylko miejscowości, lecz także ludzi – mieszkańców różnych gmin, pokolenia i gości z całej Polski.

Uroczystość z udziałem wicewojewody

W obchodach wzięli udział liczni przedstawiciele władz lokalnych i państwowych. Gościem honorowym był wicewojewoda Mateusz Szauer, który podkreślił ogromne znaczenie kanału dla regionu:

fot. Miasto Ostróda / Uroczystości 181-lecia Kanału Elbląskiego uświetnił swoją obecnością wicewojewoda warmińsko-mazurski Mateusz Szauer.
„Serdecznie dziękuję za zaproszenie na obchody urodzin Kanału Elbląskiego – jednego z najcenniejszych zabytków techniki w Polsce i prawdziwej perły Warmii i Mazur. Z szacunkiem dla przeszłości – z nadzieją dla przyszłości!”.

Wicewojewoda zaznaczył, że kanał jest pomostem między pokoleniami, miejscowościami i ludźmi, którzy razem chcą dbać o jego przyszłość i promocję. Jego słowa podkreślają, że świętowanie 181 lat kanału to nie tylko nostalgiczna podróż w przeszłość, ale też zobowiązanie do dalszej ochrony i rozwoju tej wyjątkowej budowli.

Barwne obchody i atrakcje

Organizatorzy – z zaangażowaną burmistrz Beatą Mazur na czele – przygotowali bogaty program. Uroczystość rozpoczęła się paradą łodzi, którą poprowadzili członkowie lokalnych klubów żeglarskich. Następnie uczestnicy wydarzenia przeszli w barwnym korowodzie z pochodniami wzdłuż brzegu kanału. Dzieci, młodzież i dorośli bawili się na przygotowanych warsztatach tematycznych: uczyli się o historii kanału, poznawali tajniki pracy konstruktora Georga Steenke, a także próbowali swoich sił w dawnej sztuce żeglarskiej.

Na miejscu zorganizowano pokazy rekonstrukcyjne – w inscenizowanych scenach robotnicy kopali kanał, a inżynierowie tłumaczyli zasady działania pochylni. Wiele osób podkreślało, że takie rekonstrukcje ułatwiają zrozumienie, jak wielkim wyzwaniem była budowa tej drogi wodnej w czasach braku nowoczesnych maszyn.

Wieczorem odbył się koncert lokalnej orkiestry dętej oraz pokaz świetlny, który rozświetlił wodę i stalowe elementy pochylni. Mieszkańcy wspólnie śpiewali tradycyjne pieśni żeglarskie, a całe wydarzenie zakończył spektakularny pokaz fajerwerków.

Historia i ciekawostki

Kanał Elbląski budowano etapami od 1844 r. do 1860 r., a jego całkowita długość wynosi 151 km. Najbardziej unikalnym elementem są pięć pochylni – pochylane wagoniki na torach wciągają statki w górę i w dół, co umożliwia pokonanie różnicy poziomów sięgającej 99,5 m. Dzięki temu kanał jest ewenementem w skali światowej. Współcześnie pochylni używa się głównie w celach turystycznych, ale przez wiele lat służyły spławianiu drewna i transportowi towarów.

Podczas obchodów opowiadano również legendy związane z kanałem – m.in. o wąskim przesmyku zwanym „Diabelskim Mostem”, gdzie ponoć nocą straszy duch inżyniera. Z kolei starsi mieszkańcy wspominali, że w PRL-u kanał tętnił życiem dzięki spływom zboża i drewna, a lokalne wsie rozwijały się dzięki przychodom z żeglugi.

Znaczenie dla regionu i przyszłość

Kanał Elbląski to nie tylko zabytek – to również ważny element gospodarki regionalnej. W sezonie letnim przyciąga tysiące turystów, którzy korzystają z rejsów statkami, spływów kajakowych oraz rowerowych wycieczek wzdłuż brzegów. Wokół kanału powstają pensjonaty, wypożyczalnie sprzętu wodnego i gospodarstwa agroturystyczne. Dzięki temu lokalna społeczność czerpie korzyści z turystyki, a młodzi mieszkańcy znajdują tu pracę i perspektywy rozwoju.

Samorządowcy podkreślają, że to dopiero początek ambitnych planów. Trwają rozmowy o rozszerzeniu sieci ścieżek rowerowych wzdłuż kanału oraz o utworzeniu centrum interpretacji historycznej, które mogłoby edukować odwiedzających o walorach technicznych i przyrodniczych tej budowli. Ponadto władze gminy chcą zacieśnić współpracę z innymi miejscowościami leżącymi wzdłuż kanału, by wspólnie promować ofertę turystyczną.

Podsumowanie

Urodziny Kanału Elbląskiego to święto, które pokazuje, jak mocno mieszkańcy regionu są związani z tym wyjątkowym zabytkiem. Cytaty wicewojewody i lokalnych włodarzy przypominają, że warto pielęgnować dziedzictwo techniczne – z szacunkiem dla przeszłości, z nadzieją dla przyszłości. Wydarzenie udowodniło również, że historia może łączyć pokolenia i inspirować do nowych, kreatywnych pomysłów na rozwój turystyczny Warmii i Mazur.

Świętowanie 181. rocznicy rozpoczęcia budowy kanału to doskonała okazja, by zainteresować młodsze pokolenie inżynierią i historią regionu. A dla wszystkich innych – zachętą, by odwiedzić Miłomłyn i poznać na własne oczy „cud techniki”, który wciąż łączy miejscowości, ludzi i idee.

Po więcej najnowszych informacji zapraszamy Was na portal Nasz Głos Ostróda.

YouTube

Facebook