Kilka lat wstecz jeszcze nikt z nas nie słyszał o niektórych pojęciach meteorologii. Jednak technologia idzie do przodu, a Matka Natura zawsze ma coś nowego nam do pokazania. Dobry przykład mieliśmy ł w 2007 roku na Mazurach – chodzi o pojęcie „Białego Szkwału”.
Wtedy zjawisko to zabrało ze sobą 12 osób, a wiele odniosło obrażenia. Żeglowanie na Polskich jeziorach mazurskich może być bardzo niebezpieczne, nie tylko na tych większych, ale również na mniejszych zbiornikach wodnych.
Co to jest biały szkwał?
Biały szkwał to nic innego jak wystąpienie nagłego i porywistego wiatru związanego z chmurą burzową. Czy zjawisko to powstaje tylko i wyłącznie podczas występowania burz? Niestety nie. Biały szkwał może wystąpić nawet przy jasnym niebie, a dla obserwatora będzie on nagły. Nie ma w tym przypadku czasu, aby bezpiecznie dopłynąć do brzegu. Jedyną zapowiedzią zapowiadającą to zjawisko to zawieszone w powietrzu krople wody oraz załamujące się fale, które są widoczne jako biała zawiesina.
Szkwał może być zarówno zagrożeniem dla żeglarzy, ale bardzo często jest wykorzystywany podczas zawodów – zwłaszcza przez małe jachty w celu uzyskania większej prędkości. Patrząc na to zjawisko okiem meteorologa lub łowcy burz – to zwracamy uwagę, że trzeba bardzo uważać, nawet wtedy, gdy jesteśmy doświadczonymi żeglarzami. Ważna jest obserwacja nieba, która może nam dużo powiedzieć i dać więcej czasu na bezpieczne dopłynięcie do brzegu.
Dlaczego jest niebezpieczny
Zjawisko to ma swoją klasę w meteorologii, ale niestety jest praktycznie niemożliwe do przewidzenia. Niektóre mechanizmy jego powstawania zostały opracowane przez Teda Fujity. Najbardziej prawdopodobnym mechanizmem powstawania białego szkwału jest silny prąd zstępujący z chmury burzowej, który może być bardzo lokalny. Tego typu odmiana wiatru nosi nazwę ( microburst ) i może trwać zaledwie 2-5 min, a prędkość wiatru może dochodzić do 270 km/h.
Biały szkwał przyczyną tragedii
Biały szkwał może występować na każdym większym akwenie wodnym np. morza, jeziora. I tu bardzo dobrym przykładem będzie dzień 21 sierpnia 2007 roku nad Krainą Wielkich Jezior Mazurskich. W tym dniu według moich zebranych wcześniej danych przeszła bardzo silna burza z ulewnymi opadami deszczu oraz opadami gradu.
Pierwszym zwiastunem sugerującym wystąpienie burzy była chmura Cumulus Congestus, która o godzinie 15:00 stała się już burzą wielokomórkową, mającą w sobie wbudowane superkomórki burzowe. Burza była na tyle silna, że wierzchołki chmur sięgały do tropopauzy z towarzyszącymi im prądami wstępującymi oraz gwałtownymi prądami zstępującymi ( pęd powietrza gwałtownie nurkuje w kierunku ziemi ). Podczas występowania burz nad Wielkimi Jeziorami Mazurskim prędkość wiatru sięgnęła 120 km/h, a temperatura gwałtownie spadła o 12 st.C
Oczywiście nazwa biały szkwał nie odnosi się do pojęcia meteorologicznego i pozostała ona bez większej i głębszej analizy. Prawdopodobnie tą nazwę nadały media. Nazewnictwo te nie jest prawidłowym określeniem, ponieważ może występować nawet w pogodne i słoneczne dni.
Arkadiusz Drozd, łowca burz
